Elinkaara
Jukka Silokunnas: Elinkaara “Reissjeei” | 2011 | pešttmõš 01:20 | S
Tuejjõõzzâst: Reissjeei lij årstemsnimldõõǥǥin animõʹsttum videotuejjõs, koon vueʹlǧǧemsââʹjjen lie tiõđla dokumeeʹnt mäddõõvvi jieʹllʼjin. Tuejjõs lij sniimmâm čeäppneeʹǩǩ šõddâmpääiʹǩ šeelljast. Čeäppneǩ vuäǯǯai mäddõõvvi aaut sǩiâŋkkân eeʹjjstes ko son leäi 17-âkksaž.
Čeäppneeʹǩǩ kovvummuš tuejjõõzzâst: Õõut oummu jueʹlǧǧsââʹjj lij uʹcc, leša ääiʹj mieʹldd ǩeädgga-i šâdd kâkkjummuš, ko seämma pääiʹǩest vääʹʒʒet nokk täujja. Smiõttam oummu vuäittmõõžž vueiʹnned jiiʹjjes jieʹllem ääiʹj pirrses šõõddi muttâz. Autt mäddõõvči kuäʹss-ne luõddu, leša jiõm ǩiõrggneʹči jieʹllempââʹjjnan vueiʹnned tõn läppjed. Sniimškueʹttem juʹn ouddâl tän jieʹllikaart seämmanallšem tuejjõõzzid, koin luâđlaž mäddõõvvâmproseʹss raajât animâʹstteeʹl koon-ne ‘luâđteʹmes’ tiʹŋǧǧe. Jieʹllikaart raajjâmpoodd ääiʹj smiõʹttem jiiʹjjes roolan tän pirrõõzzâst, mâʹst ooumaž vuäitt raajjâd luâđlaž materiaaʹlin mâid-ne, mii ij kullu luõttu. Tuejjõs oudd vuäittmõõžž smiõttâd, mäʹhtt jiânnai ääiʹj luâđast mâânn rätkkjed oummu ǩiõjin.
Čeäppõs oudd lååʹv siõrrâd, siõrtää iʹlla ni mii.
Saaǥǥstõõllmõõžž tuärjjõssân:
Elinkaara-tuejjõs kovvad huumor mieʹldd aaut jieʹllem ǩeäin. Autt piõdggan da läppai čõõʹlmi ooudâst aiʹvv mâʹte kuõccjeei heeđalm.
Vuäitt-a autt piõdggned da mäddõõvvâd jiõččaidldees? Måkkam aaut jieʹllem ǩeäin tuõđi lij?
P.S. Elinkaara-tuejjõõzz puuʹtʼtõʹsse vuäitt tobdstõõttâd ǩiõččeeʹl YouTubest vidia Näin tehtiin Elinkaara. (Nääiʹt raʹjješ Elinkaara)
Projeʹktt: Jåʹttlest meälǥas
Sniimmâd koon-ne jåʹttel šõddmõõžž da meälǥteʹǩed video. Måkkam aaʹššid meälǥtummuš pohtt ouʹdde, koid jeäʹt normaal jåʹttelvuõđin ǩiõrggnam vueiʹnned da äinnad?
Projeʹktt: Timelapse
Timelapse-tekniikk mieʹldd vueiʹtet jååʹđeed meälǥas šõddmõõžžid, kuäʹss tõk lie hiâlpben äinnamnalla. Timelapse-sniimmʼmõõžžâst sniimmâm-mašina piijât kuʹǩǩen ääiʹj väʹlddeʹmmen snimldõõǥǥ mie ʹrruum kõõutin. Timelapse-videoid raajât täujja ouddmiârkkân luâđeettmõõžžin (peeiʹv kaggõõttmõš, põõlvi liikkummuž) leʹbe mäddõõvvmõõžžâst (jaabl mäddõõvvmõš). Sniimmâmpoodd kookkadvuõtt šâdd tõn mieʹldd, mäʹhtt jåʹttlânji muttâz šâdd sniimmâmnalla leʹddi ääʹššest. Jõs haaʹlad vueiʹnned jaabl kuõccjed jåʹttlubun, âlgg sniimmâm-mašina piijjâd sniimmâd ouddmiârkkân õõut snimldõk juõʹǩǩ čiâss neäʹttel äiʹǧǧen. Ǥu valddum snimldõõǥǥ ǩiõččât ǩeäččlõõžži videon, šâdd vaikktõs jåʹttlab šõddmõõžžâst.
Måkkam meälǥas šõddmõõžžid ton vuäitčiǩ ruõkkâd timelapse-sniimmʼmõõžžin? Mâiʹd nuʹvddem aaʹššid timelapse-sniimmʼmõõžžin vueiʹtet puʹhtted õuʹdde, kook muđoi päʹcce huõmsteǩâni? Raajjâd jiiʹjjed timelapse-video!
Määŋgaid toolkaparaattid lie vuäǯǯamnalla prograamm, koin vuäitt raajjâd timelapse-videoid. Prograammin vuäitt mieʹrreed, mââi ääiʹji kõõskâst snimldõõǥǥid vääʹldet da ǩiõččâd vaalmâš fiiʹlm snimldõõǥǥi väʹlddem mâŋŋa. Vueiʹttveʹted ooccâd šiõttâl prograammid ouddmiârkkân ooccâmsaaʹnin “timelapse”. Timelapse-sniimmʼmõõžž vuäitt raajjâd še takai sniimmâm-mašinain, kuäʹss vuäitt seuʹrrjed čiâssâst ääiʹj da väʹldded snimldõõǥǥ håʹt lååi sekuund kõõutin. Lopp-pohttmõõžž vuäitt ǩiõččâd tâʹlles sniimmâm-mašina ikknest joorteeʹl snimldõõǥǥid jåʹttlânji. Snimldõõǥǥid vuäitt taaʹrbi mieʹldd editâʹstted videon teâttmašinai editâʹsttemprograammin.Hoʹhss! Vuõigg sniimmâmpoodd äiʹǧǧ šâdd sniimmʼmõõžž teeʹm liikkõõzzâst da käunnai ǩiõččlõõđeeʹl. Sniimmâm-mašina ij kannât liksted sniimmʼmõõžž äiʹǧǧen, piij tõn âʹte tuärjjeei vuâlže leʹbe sniimmâmjueʹlj õõl!
