Marja Helander: Dolastallat (“Tulistella”) | 2016 | 5:48  |  S

Dáiddára birra: Marja Helander lea sápmelaš čuovgagovva- ja videodáiddár. Helander lea maŋimuš áiggiid vudjon govvidit dujiinis Sámi oidnosiid, main oidnojit luonddu earáhuhttima ja industriija luottat. Helandera duojit sesset unnán muhto olu muitaleaddji humoristtalaš vugiin árbevirolaš sápmelaš eallinvuogi ja dálá servvodaga gaskasaš oktavuođaid ja gealdagasaid.

Duoji válddahallan: Eksperimentála oanehisfilbma muitala sámenissonis, gii golaha modeardna dolastallanbottu Guoládatnjárgga duoddariin jođediin vuordemeahttun oruhiin. Viiddis, rábas oainnus guoddá árktalaš ruvkeindustriija luottaid, ja duodji čujuha maiddái dološ sámi jáhkkui.

Ealligova sáhttá seassat maiddái performánsan mii lea govvejuvvon videoi. Dáiddár Marja Helander neaktá duojis ieš. Performánsadáidaga ruohttasat leat vuosttamužžan álbmoga ovttas dahkkojuvvon čájáhallamiin, muhto maiddái videoperformánsas lea guhkes historjá.

Ságastallama doarjjan:

Geahččit Marja Helandera filmma ja suokkardallit

Mii filmmas dáhpáhuvvá? 

Gos dat dáhpáhuvvá? 

Maid áššiid oainnát?

Makkár jurdagiid filbma boktá dutnje?

Maid ovdamearkka dihte filmmas oidnojeaddji dagut ja ovddas leahkki diŋggat ja oainnus du mielas mearkkašit?

Maid mearkkaša dolastallan? Mo filmmas dolastallet? Lihkostuvvágo dolastallan?

Dutkka!

Marja Helander bajida dujiinis árbevirolaš sámi eallinvuogi ja modeardna servvodaga gaskasaš ruossalasvuođaid. Dolastallat-filmmas badjánit ovdii earret eará gažaldagat industriija váikkuhusain lundui ja sápmelaččaid vuoigatvuođain iežaset eatnamiidda.

Ságastallit das, man bures dovdabehtet sámi kultuvrra ja historjjá. Oahpásnuvvit dasto iešguđetge gálduid vehkiin sámi árbevieruide dego guovžža bálvaleapmái.

Mo historjjá váikkuhusat oidnojit otná beaivve? Mo leat láhtten Sámi ja sápmelaččaid hárrái? Mo sápmelaččaid vuoigatvuođaid leat ráddjen ja ain ráddjejit?

Lassedieđut:

Sámi nuoraid ságadoalli Petra Laiti sáhka Dálkkádatvázzima áigge golggotmánus 2018https://petralaiti.com/2018/10/21/puheeni-ilmastomarssilla/?fbclid=IwAR3zJSLmEhbFGD3a-Flj8SazyQQaBvQowSprojQUypnTV0rKGOAGDnJtV0I

Humor

Vaikke Marja Helandera filmma temát leat duođalaččat, dan bodnerávdnji lea unnán muhto olu muitaleaddji humoris. Humora lea váttis dáidaga vuohki. Smiehttit, makkár diliin humora sáhttá loavkidit nuppi. Smiehttit, mo iešguđetlágan váldesajádagat, dego dat gii leikoša ja gean, muhttet humora mearkkašumi. Gii oažžu boagustit ja geasa? Makkár váldi humoris lea? Makkár ovddasvástádus leikošeaddjis lea?

Lassedieđut:

Valkoinen peura -filmma sápmelašgovva https://suomenkuvalehti.fi/jutut/kotimaa/mielipide-kotimaa/elokuvaohjaaja-marja-helander-valkoisen-peuran-likainen-saamelaisnoita-on-rasistinen-nunnuka-stereotypia

Suohpanterror ammentaa nettimeemeistä http://hairikot.voima.fi/artikkeli/suopunkiterrorin-kannukset/

Prošeakta – Luondu ja olbmo huksen biras čuovgagovain

Dutkka iežat birrasa. Gokko luondu ja olbmo huksen biras deaivvadit? 

Váldde gova dahje govvaráiddu dáin deaivvademiin. Čájehehket govvaráidduid luohkas nuppiidasadet. Makkár máidnasiid govvaráiddut muitalit?

Naba olmmoš ieš? Leatgo mii luonddu oassi? Váldde gova dahje govvaráiddu, mas suokkardalat iežat gaskavuođa luondduin ja huksejuvvon birrasiin.

Lassebargu 1 – Guovžža bálvaleapmi

Guovža lea mearkkašahtti ealli nu sápmelaš go suopmelašge jáhkuin. Oahpasnuvvit iešguđetge gálduid vehkiin guovžajáhkuide. Mas dát jáhkut muitalit? Naba maid Marja Helandera duodji du mielas muitala guovžža ja olbmo ja seammás olbmo ja eará luonddu gaskasaš gaskavuođas?

Lassedieđut:

https://se.wikipedia.org/wiki/Guov%C5%BEa

https://www.aarrelehti.fi/jutut/artikkeli-1.281531