Marja Helander: Tulâstâllâđ (Tulistella) | 2016 | S

Taidâr pirrâ: Marja Helander lii sämmilâš čuovâkove- já videotaaidâr. Helander lii majemui aaigij vuájum kuvviđ tuojijnis Säämi uáinusijd, moin uáinojeh luándu nubástittem já ráhtulâšvuođâ luodah. Helander tyeje tarkkuustellih humoristlávt ärbivuáválii sämmilii eellimvyevi já tááláá siärváduv koskâsijd ohtâvuođâid já kelduid.

Valdâlem tyejeest: Keččâleijee uánihisfilmâ muštâl säminisonist, kii kuulât moodeern tulâstâllâmpuudâ vyerdihánnáá huáđđoin Kuáládâhnjaargâ tuoddârijn jođedijnis. Ávus uáinus kuáddá arktisii ruukiráhtulâšvuođâ luodâid, já tyeji čuujoot meiddei toovláš sämmilâš oskomušân.

Elleekove puáhtá tarkkuustâllâđ meiddei performansin, mii lii kovvejum videon. Taaidâr Marja Helander čaittâl jieš tyejeest. Performanstaiđuu ärbivyevih láá ovdemustáá almug oovdâst tohhum čáittusijn, mutâ meiddei videoperformansist lii kuhes historjá.

Savâstâllâm toorjân:

Keččâđ Marja Helander elleekove já smiettâđ

Mii elleekooveest tábáhtuvá? 

Kost tot tábáhtuvá? 

Maid aašijd uáináh?

Maid jurduid elleekove paajeed tunjin?

Maid ovdâmerkkân elleekooveest uáinojeijee tavoh já oovdâst leijee tiiŋgah já uáinus tuu mielâst merhâšeh?

Maid meerhâš tulâstâllâm? Maht elleekooveest tulâstellih? Luhostuvá-uv tot?

Tuuđhâ!

Marja Helander paajeed tuojijnis ärbivuáválii sämmilii eellimvyevi já moodeern siärváduv koskâsijd ruossâlâsvuođâid. Tulâstâllâđ-fiilmâst oovdân pajaneh eereeb iärrás koččâmušah ráhtulâšvuođâ vaiguttâsâin luándun já sämmilij vuogâdvuođâin jieijâs enâmáid.

Savâstâllâđ tast, mon pyereest tubdâvetteđ säämi kulttuur já historjá. Uápásmiđ tastoo jieškote-uv käldei vuáđuld sämmilij ärbivuovvijd tegu kuobžâ palvâlmân.

Maht historjá vaiguttâsah tiättojeh onnáá peeivi? Maht Säämi já sämmilij kuáttá láá lattim? Maht sämmilij vuoigâdvuođâid láá raijim já ain räijejeh?

Lasetiäđuh: Säminuorâi saavâjođetteijee Petra Laiti saahâ Šoŋŋâdâhmarssist roovvâdmáánust 2018 https://petralaiti.com/2018/10/21/puheeni-ilmastomarssilla/?fbclid=IwAR3zJSLmEhbFGD3a-Flj8SazyQQaBvQowSprojQUypnTV0rKGOAGDnJtV0I

Huumor

Veikâ Marja Helander elleekove teemah láá tuođâliih, ton vuáđđun lii uccáá mutâ kuittâg ennuv muštâleijee huumor. Huumor lii vädis taiđuu vyehi. Smiettâđ, main tiilijn huumor puáhtá luávkkáđ nube. Savâstâllâđ, maht jieškote-uv väldisajattuvah, tegu tot, kii leeihâš já kiäm, mutteh huumor merhâšume. Kii uážžu povvustiđ já kiäs? Maggaar väldi huumorist lii? Maggaar ovdâsvástádâs lii leihâšeijest?

Lasetiäđuh:

Valkoinen peura -elleekove sämmilâškove https://suomenkuvalehti.fi/jutut/kotimaa/mielipide-kotimaa/elokuvaohjaaja-marja-helander-valkoisen-peuran-likainen-saamelaisnoita-on-rasistinen-nunnuka-stereotypia

Suohpanterror ammentaa nettimeemeistä http://hairikot.voima.fi/artikkeli/suopunkiterrorin-kannukset/

Proojeekt – Luándu já ulmuu rähtim piirâs čuovâkuuvijn

Tuuđhâ jieijâd pirrâs. Kogo luándu já ulmuu rähtim piirâs teivâdeh? 

Vääldi čuovâkove tâi koverááiđu tain teivâdmijn. Čäittiđ koverááiđuid nubijdâd luokkaast. Magarijd mainâsijd koverááiđuh muštâleh?

Nabai olmooš jieš? Lep-uv mii luándu uási? Vääldi čuovâkove tâi koverááiđu, mast suogârdâlah jieijâd koskâvuođâ luándun já rahtum pirrâsân.

Lasepargo 1 – Kuobžâ palvâlem

Kuobžâ lii merhâšittee ellee nuuvt sämmilij ko syemmilij oskomušâin. Uápásmiđ jieškote-uv käldei vuáđuld kuobžâoskomuššáid. Mast taah oskomušah muštâleh? Nabai maid Marja Helander tyeji muštâl tuu mielâst kuobžâ já ulmuu já siämmást ulmuu já eres luándu koskâsii koskâvuođâst?

Lasetiäđuh: 

https://se.wikipedia.org/wiki/Guov%C5%BEa

https://www.aarrelehti.fi/jutut/artikkeli-1.281531